Logo Fysio in Stiphout

Ademtherapie uitgelegd


De Jacobson Methode

Ademtherapie is een van de behandeltechnieken die een longfysiotherapeut kan inzetten. Ademtherapie (ook wel ademhalingstherapie genoemd) is een behandeltechniek waar veel verschillende vormen en methodes van bestaan. Een van de meest bekende methodes is de methode van Jacobson. 

De Progressieve Relaxatiemethode van Jacobson

De methode van Jacobson heet volluit ‘Progressieve Relaxatie Methode van Jacobson’. De Progressieve Relaxatie Methode van Jacobson is een behandelmethode die als patiënt makkelijk is om aan te leren, maar ook makkelijk is om zelf toe te passen in je dagelijkse leven. Deze behandelmethode is ondertussen al bijna honderd jaar oud.


De term progressieve relaxatie methode is een manier om spanning in je lichaam te registreren en daarna stap voor stap los te maken. Progressief kun je zien als een woord waarmee je verbetering, vooruitgang, groei en/of ontwikkeling kunt omschrijven. Relaxatie betekent loslaten. Wat je leert met de progressieve relaxatie methode van Jacobson is het stap voor stap loslaten van je spieren. 


De progressieve relaxatie methode van Jacobson is een eenvoudige manier om spanning uit je spieren te halen, meer ontspanning te leren ervaren en je lichaam beter te leren kennen. Je leert bij een gespecialiseerd ademtherapeut om spanning in je lichaam te registreren, waarna je het met 

Sophie Delemarre is gecertificeerd longfysio

Wie heeft de ontspanningstechniek 'Progressieve Relaxatiemethode van Jacobson' bedacht?

De methode van Jacobson is ontwikkeld door de Amerikaanse Edmund Jacobson. In begin 1900 is deze Amerikaanse arts (psychiater en fysioloog) zich steeds meer gaan richten op de verbinding tussen lichaam en geest. Jacobson heeft (onder andere in zijn promotietraject) bewijslast verzameld dat fysieke spanning invloed heeft op mentale gesteldheid, maar ook de andere kant op. Na meer dan 20 jaar wetenschappelijk onderzoek aan universitaire ziekenhuis en aan de universiteit van Harvard heeft Jacobson een aantal boeken geschreven over dit onderwerp. Ondanks dat deze boeken al wat ouder zijn, is dit onderzoek nog steeds actueel en wordt er nog steeds naar verwezen in nieuwere wetenschappelijke literatuur. 

Ontspannen door aan te spannen met de ademtechniek van Jacobson

Ontspannen door aanspannen. Dat klinkt gek, maar op celniveau is het eigenlijk heel logisch. Kijk maar eens naar gewichtsheffen op de olympische spelen. Deze sporters laten een enorme krachtinspanning zien, waarna ze bijna omvallen omdat hun spieren ‘op’ zijn. Wanneer je kijkt naar de werking van cellen (fysiologie) dan ontdek je al snel dat spiercellen maar één keer maximaal kunt aanspannen. Vanuit dit principe werkt deze adem- en ontspanningstechniek.


Voordat je van start gaat met de methode van Jacobson is het van belang om comfortabel te staan of te zitten. Tijdens de hele oefening blijf je rustig doorademen. Bij het inademen zoek je spanning op, bij het uitademen laat je spanning los. Afhankelijk van de ‘klachten’ waar je deze techniek voor gebruikt kun je soms zelf al vinden wat voor jouw lijf werkt.

Krachttraining en ademtherapie

Voor welke klachten is de ademtherapie 'Progressieve Relaxatie Methode van Jacobson' geschikt?

Behandelen van stressgerelateerde klachten met ademtherapie


Gemiddeld genomen heb je als mens tussen de 40.000 en 60.000 verschillende korte gedachtenstromen per dag. Heb je moeite met gedachten orderenen, merk je dat je moeite hebt met bewust voelen wat je lijf aangeeft of heb je het gevoel opgejaagd te zijn? Ademtherapie kan goed helpen bij het verminderen van stressklachten. Uit onderzoek komt naar voren dat ademtherapie helpt bij het verminderen van (onbewuste) disbalans. 

Behandelen van fysieke klachten met ademtherapie


Heb je last van nek-, schouder- of rugklachten? Wanneer je met enige regelmaat last hebt van overbelastingsklachten, dan kan ademtherapie helpen bij het beter ontspannen van je spieren. Misschien merk je soms wel dat je onbewust continue je schouders optrekt als je aan het werken bent, of dat als je aan het appen bent veel spanning in je onderarm vasthoudt. Door bewust aan de slag te gaan met ontspannen, neemt (onbewuste) lichaamsspanning af. Zeker voor mensen met terugkerende klachten kan het helpen om meer ontspanning te vinden in kleine dagelijkse taken. De methode van Jacobson wordt soms ook ingezet bij longaandoeningen zoals astma, COPD, het syndroom van Tietze, longfibrose, bij conditieproblemen, in de zwangerschap of om te leren ontspannen bij een hernia bijvoorbeeld.

Verbeteren van sportprestaties met ademtherapie


Ademtherapie heeft een tweeledig positief effect op sporters. Aan de ene kant ben je fysiek sterker wanneer je jouw ademhaling op de juiste manier kunt inzetten. Denk maar eens aan tennissers die krachtig uitademen bij het slaan van de bal. Wanneer ze niet doorademen tijdens het leveren van kracht, is de slag veel minder sterk. Een tweede positief effect wat ademtherapie heeft op sporters, is dat je lichaamsbewustzijn toeneemt. Wanneer je als sporter een beter lichaamsbewustzijn hebt, nemen sportprestaties toe. Hoe beter je je lichaam kent, hoe beter je leert hoe je welke spier op welk moment moet aanspannen. Dat komt het sporten alleen maar ten goede! Ook bij conditieproblemen kan ademtherapie ondersteunen.

Verminderen van slaapproblemen met ademtherapie


Uit onderzoek komt naar voren dat deze methode helpt om slaapproblemen te verminderen. De progressieve relaxatiemethode van Jacobson helpt om fysiek te ontspannen. Het helpt om sneller in slaap te vallen, dieper in slaap te komen en er zijn zelfs aanwijzingen dat de kwaliteit van slaap toeneemt als je elke avond voor het slapen even kort oefent om te ontspannen.

Verminderen van pijn met ademtherapie


Ademtherapie is helaas niet dé manier om chronische pijnklachten te genezen. Pijn is namelijk niet eenvoudig op te lossen of te verminderen. Zeker pijn die langere tijd aanwezig is, is een ontzettend complexe puzzel van factoren die invloed hebben. Wat ondertussen uit onderzoek wel naar voren begint te komen is dat ademtherapie kan ondersteunen in het behandelen van (chronische)pijnklachten. 

Jacobson Uitgeschreven

Zelf aan de slag met de methode van Jacobson? We hebben een voorbeeldoefening uitgeschreven!

Zorg voor een comfortabele houding in zit of ga liggen. Je mag kiezen of je de ogen opent of sluit. Probeer ontspannen te ademen, zonder kracht te zetten bij de ademhaling. 


Ik ga zo stap voor stap een aantal spiergroepen noemen die je eerst mag aanspannen gedurende 5 seconden, daarna bij het uitademen gedurende 10-15 seconden probeer je deze te ontspannen.


Adem in en zet je tanden op elkaar. Klem je kaken maar goed dicht. Adem uit en laat ze maar los.


Adem in en trek je schouders op. Adem uit en laat maar los


Adem in en duw je buik naar voren. Adem uit en laat maar los


Adem in en span je achterwerk aan. Adem uit en laat maar los


Adem in en duw je tenen naar benen. Adem uit en laat maar los


Zodra je comforabel ligt ga je een aantal spiergroepen aanspannen en daarna ontspannen. Neem 5 seconden te tijd voor het inspannen, 10 seconden voor het ontspannen. 


Zorg dat je comfortabel zit of ligt, sluit je ogen of kijk rustig naar een punt voor je.

Volg het ritme van je adem... daar hoef je niets voor te doen, je ademt vanzelf in en vanzelf uit.... je hoeft niets

te veranderen aan je adem... observeer alleen hoe je inademt ... en uitademt... voel hoe je buik licht

meebeweegt op het ritme van je adem, misschien zijn er nog andere delen in je lichaam die ook meebewegen

als je in- en uitademt...

Je gaat nu een aantal spiergroepen eerst 5 sec aanspannen en vervolgens 10 à 15 seconden ontspannen. Ga

niet geforceerd ontspannen, je hoeft ook niet mee te tellen, maar laat het gewoon gebeuren, tot zover als het

gaat.... Beweeg niet meer dan noodzakelijk.